Εισαγωγή

Η εγκυμοσύνη είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας, από την πρώτη στιγμή που μένει έγκυος μέχρι την τελευταία.

Ένα μικρό θαύμα γεννιέται μέσα σας και αναπτύσσεται μέρα με τη μέρα, καθώς μεταμορφώνεται μέσα σε εννέα μήνες, από ένα μικρό σύνολο κυττάρων σε ένα τέλειο μωρό.

Είναι εντυπωσιακό να παρακολουθείτε την εξέλιξη του που κάθε βδομάδα είναι ραγδαία.

Πάμε να δούμε τις αλλαγές που συμβαίνουν στο έμβρυο όσο και σε σας ανάλογα με την εβδομάδα:

1η - 4η εβδομάδα

Στις περισσότερες περιπτώσεις η εγκυμοσύνη, στην αρχή της, δεν γίνεται αντιληπτή από την γυναίκα.

Αρκετές φορές υπάρχουν συμπτώματα όπως πρήξιμο στους μαστούς και εύκολη κόπωση, όμως η γυναίκα αρχίζει να υποψιάζεται την εγκυμοσύνη, συνήθως όταν καθυστερήσει η περίοδος.

Η συνολική διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι 40 εβδομάδες (ή 280 ημέρες) μετρώντας από την 1η ημέρα της τελευταίας περιόδου.

Κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης δεν έχουμε ακόμα σύλληψη και ανάπτυξη του εμβρύου. Κατά την 3η εβδομάδα, μετά την ωορρηξία, περίπου στα μέσα του κύκλου σας, ένα ωάριο γλιστράει στις σάλπιγγες και γονιμοποιείται από το πιο δυνατό σπερματοζωάριο που κατάφερε να νικήσει εκατομμύρια “ανταγωνιστές” του.

Λόγω της εμφύτευσης μπορεί να παρατηρήσετε λίγες κηλίδες αίμα, είναι κάτι φυσιολογικό και μπορεί κάποιες γυναίκες να το θεωρήσουν και περίοδο, δεν είναι όμως!

Η πραγματική ηλικία του εμβρύου αρχίζει να «μετράει» από την τρίτη εβδομάδα οπότε κι έχουμε τη σύλληψη και εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα. Το μέγεθος του είναι περίπου όσο το κεφάλι μιας καρφίτσας.

Οι αλλαγές που θα παρατηρείτε μέρα με τη μέρα στο σώμα σας οφείλονται στην επίδραση διάφορων ορμονών, που εκκρίνονται από τους αδένες, τις ωοθήκες και τον πλακούντα, όπως οιστρογόνα και προγεστερόνη.

Η δράση τους είναι αυτή που στηρίζει την εγκυμοσύνη και εξασφαλίζει την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου.

Οι ορμόνες προετοιμάζουν επίσης τη μήτρα, την πύελο και τους μαστούς, για να ανταποκριθούν στον τοκετό και το θηλασμό.

5η – 9η εβδομάδα

Σε αυτό το χρονικό διάστημα (που ολοκληρώνεται περίπου στο τέλος της 9ης εβδομάδας) επιτελείται η δημιουργία όλων των οργάνων του εμβρύου.

Η διαδικασία αυτή είναι πολύ ευαίσθητη και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση της μαμάς σε βλαπτικές ουσίες (τσιγάρο, αλκοόλ). Δεν επιτρέπονται επίσης φάρμακα χωρίς προηγούμενη συμβουλή του γυναικολόγου.

Στο έμβρυο:

Το έμβρυο είναι καθαρά ορατό στο υπερηχογράφημα, ενώ είναι διακριτή και η λειτουργία της καρδιάς του. Το κυκλοφορικό σύστημα μαζί με την καρδιά είναι από τα πρώτα που αρχίζουν να λειτουργούν. Η καρδιά του από την 8η εβδομάδα χτυπάει περίπου 110 με 160 φορές το λεπτό – σχεδόν δύο φορές πιο γρήγορα από τη δική σας.

Τα ζωτικά όργανα συμπεριλαμβανομένων και των νεφρών, του εντέρου, του ήπατος είναι στη θέση τους και αρχίζουν να λειτουργούν, αν και θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται σε όλη την εγκυμοσύνη σας.

Επίσης αρχίζει να σχηματίζεται το κεντρικό νευρικό σύστημα (ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός), οι μύες και τα οστά.

Το κεφάλι του είναι ακόμη μεγαλύτερο σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα του και το μωρό σας αναπτύσσεται ταχύτατα, κινείται και αλλάζει θέση συνεχώς, αν και δεν θα είσαστε σε θέση να αισθανθείτε ακόμη τίποτα.

Στις επόμενες εβδομάδες, το μωρό σας θα διπλασιαστεί σε μέγεθος.

Στη μαμά:

Μπορεί να νιώθετε έντονη κούραση ενώ δε λείπουν και οι πρωινές αδιαθεσίες ή/και εμετοί που σας ταλαιπωρούν αρκετά.

Ακόμα και απλές καθημερινές δραστηριότητες φαίνεται να χρειάζονται πολύ περισσότερη ενέργεια και κόπο από ότι πριν την εγκυμοσύνη οδηγώντας σας σε εξάντληση στο τέλος της ημέρας.

Το στήθος σας αρχίζει και μεγαλώνει ακόμη περισσότερο και να γίνεται ακόμη πιο ευαίσθητο.

Τέλος είναι πιθανόν να αρχίζετε να νιώθετε κάποιους πόνους χαμηλά και κάποιες κοιλιακές κράμπες που προσομοιάζουν με συμπτώματα έναρξης περιόδου και οφείλονται στην αρχόμενη αύξηση του μεγέθους της μήτρας. Είναι φυσιολογικό!

10η – 14η εβδομάδα

Στο έμβρυο:

Όλα τα όργανά του μωρού σας αρχίζουν να λειτουργούν πλήρως. Ένα μαλακό χνούδι θα καλύψει το μεγαλύτερο μέρος του σώματός του το οποίο εξαφανίζεται συνήθως λίγο πριν την γέννηση.

Τεντώνεται, κλωτσάει και στριφογυρίζει. Παρά τις μικρές αναλογίες του, το μωρό σας είναι πλήρως διαμορφωμένο με μοναδικά δακτυλικά αποτυπώματα.

Τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών έχουν διαχωριστεί. Τα μαλλιά και τα νύχια αρχίζουν να μεγαλώνουν.

Το πεπτικό σύστημα αρχίζει να κάνει συσταλτικές κινήσεις οπότε το μωρό σας θα είναι σε θέση να τρώει. Τα νεφρά του θα αρχίσουν να λειτουργούν με την έκκριση ούρων στην ουροδόχο κύστη.

Τα μάτια του έχουν μετακινηθεί από τις πλευρές στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού του και τα αυτιά του είναι ακριβώς εκεί που θα έπρεπε να είναι.

Το σώμα του μεγαλώνει και αρχίζει να καλύπτει τη διαφορά με το κεφάλι του, που μέχρι τώρα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο.

Εάν έχετε κορίτσι, έχει ήδη περισσότερα από 2 εκατομμύρια ωάρια στις ωοθήκες της. Αν το μωρό σας είναι αγόρι οι όρχεις του παράγουν ήδη τεστοστερόνη.

Στη μαμά:

Η όρεξη σας αρχίζει και βελτιώνεται καθώς οι ναυτίες αρχίζουν και μειώνονται αν και ακόμη είναι εξαιρετικά ενοχλητικές κάποιες μυρωδιές.

Μετά τη 12η εβδομάδα ο πιθανός κίνδυνος αποβολής έχει μειωθεί σημαντικά ενώ αν νιώθετε ακόμα κάποια τραβήγματα χαμηλά μην ανησυχείτε καθώς δεν είναι όλες οι γυναίκες ίδιες και σε κάποιες τα συμπτώματα κρατούν λίγο περισσότερο.

15η – 19η εβδομάδα

Στο έμβρυο:

Το έμβρυο σας έχει μεγαλώσει καλά μέσα στην κοιλιά σας ενώ το κεφάλι του πιθανότατα φτάνει τον ομφαλό σας.

Από εδώ και πέρα θα μεγαλώνει ένα εκατοστό περίπου την εβδομάδα. Η ανάπτυξη των αισθήσεων του μωρού αναπτύσσεται ταχύτατα. Αρχικά το μόνο που μπορεί να ακούσει είναι ο χτύπος της καρδιάς σας και οι κινήσεις του εντέρου σας αλλά σύντομα θα είναι σε θέση να αντιληφθεί θορύβους έξω από την κοιλιά.

Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να είναι σε θέση να ακούσει τη φωνή σας, έτσι μπορείτε να του διαβάζετε ή να του τραγουδάτε.

Τα χέρια και τα πόδια του είναι στις σωστές αναλογίες μεταξύ τους και με το υπόλοιπο σώμα. Τα νεφρά συνεχίζουν να παράγουν τα ούρα και τα μαλλιά στο τριχωτό της κεφαλής μεγαλώνουν.

Μια κολλώδης λευκή ουσία, σαν προστατευτική επίστρωση, που ονομάζεται σμήγμα σχηματίζεται πάνω στο δέρμα του κατά τη διάρκεια της μακρινής του παραμονής στο αμνιακό υγρό. Μερικά μωρά είναι ακόμη καλυμμένα με αυτή την ουσία όταν γεννιούνται.

Στη μαμά:

Εσείς από την άλλη αρχίζετε να αισθάνεστε τις κινήσεις του μωρού σας. Οι περισσότερες γυναίκες παρατηρούν τα σκιρτήματα, όπως αποκαλούνται, μεταξύ της 16ης και της 20ης εβδομάδας. Πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι οι πρώτες αισθήσεις είναι σαν φτερούγισμα ή σαν πεταλούδισμα ή πετάρισμα στο στομάχι.

20η – 24η εβδομάδα

Στο έμβρυο:

Τα φρύδια και τα βλέφαρα έχουν αναπτυχθεί πλήρως και τα νύχια του καλύπτουν την άκρη των δακτύλων.

Επίσης το μωρό σας πιπιλάει ήδη τα δάχτυλα του ενώ καταπίνει μέσα στην μήτρα αμνιακό υγρό, το οποίο βοηθάει στην ανάπτυξη και εξέλιξη του πεπτικού συστήματος. Τους ήχους τους αντιλαμβάνεται όλο και πιο έντονα.

Σε αυτό το στάδιο αναπτύσσεται το πάγκρεας, το οποίο είναι σημαντικό για την παραγωγή ορμονών, ιδιαιτέρως της ινσουλίνης, που έχει καθοριστική σημασία για το μεταβολισμό του. Το δέρμα του είναι λεπτό και εύθραυστο αλλά το σώμα του μεγαλώνει και πιάνει περισσότερο χώρο στην μήτρα σας.

Στη μαμά:

Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης μπορεί να κάνουν τα ούλα σας να πρήζονται και να ερεθίζονται εύκολα που έχει ως αποτέλεσμα τη συχνή αιμορραγία, ειδικά όταν πλένετε τα δόντια σας.

Μπορεί να εμφανιστούν οι πρώτες ραγάδες στην κοιλιά, στη μέση, στους γλουτούς και στο στήθος σας. Πολλές γυναίκες επίσης νιώθουν έντονη φαγούρα στο δέρμα τους, μιας και οι ορμόνες της εγκυμοσύνης μπορεί να κάνουν το δέρμα σας πιο ξηρό.

25η – 29η εβδομάδα

Στο έμβρυο:

Το μωρό σας μεγαλώνει, γίνεται δυνατότερο και αναπτύσσει τα αντανακλαστικά του. Η ανταπόκριση του μωρού σας στους ήχους, βελτιώνεται σταθερά μέχρι την ολοκλήρωση του σχηματισμού των ακουστικών νεύρων.

Η καρδιά του χτυπάει δυνατά, το δέρμα του γίνεται πιο παχύ και σφιχτό και για πρώτη φορά ανοίγουν τα μάτια του. Μπορεί και ανοιγοκλείνει τα μάτια του και συνεχίζει να αναπτύσσεται ο εγκέφαλος του.

Αρχίζει να περιβάλλει τις κυψελίδες των πνευμόνων του μία ουσία, ο επιφανειοδραστικός παράγοντας, που βοηθάει το μωρό σας να αναπνεύσει μετά τον τοκετό.

Εάν πρόκειται να αποκτήσετε αγόρι, οι όρχεις του μετακινούνται από τη αρχική τους θέση που είναι κοντά στα νεφρά προς τη βουβωνική χώρα. Εάν πρόκειται να αποκτήσετε κορίτσι, η κλειτορίδα προεξέχει ακόμα επειδή τα μικρά χείλη του αιδοίου δεν την καλύπτουν ακόμη.

Στη μαμά:

Τις επόμενες εβδομάδες το στήθος σας θα πρηστεί ακόμη περισσότερο και ίσως θα αλλάξετε το νούμερο του σουτιέν σας. Τα πόδια σας πιθανόν να έχουν πρηστεί αρκετά με αποτέλεσμα τα παπούτσια σας να σας στενεύουν.

Μπορεί να έχετε κράμπες, αιμορροΐδες και κιρσούς στα πόδια, τα οποία όπως θα υποχωρήσουν μετά τον τοκετό. Οι κράμπες ενδέχεται να γίνουν πιο έντονες όσο προχωράει η εγκυμοσύνη. Αν δυσκολευόσαστε στον ύπνο, προσπαθήστε να κοιμάστε στο πλάι και όχι μπρούμυτα.

30η – 35η εβδομάδα

Στο έμβρυο:

Το μωρό σας συνεχίζει να αναπτύσσεται καταλαμβάνοντας όλο και περισσότερο χώρο στον αμνιακό σάκο. Παίρνει γρήγορα βάρος, παχαίνει και το δέρμα του έχει λιγότερες πτυχές.

Οι πνεύμονες και το πεπτικό σύστημα είναι σχεδόν έτοιμα. Γυρίζει τακτικά και μπορεί να παίρνει θέση είτε με το κεφάλι κάτω είτε ανάποδα, αντιλαμβάνεται τις αλλαγές του φωτός. Αρχίζει σταδιακά να χάνει το χνουδάκι που είχε στο σώμα του.

Οι κλωτσιές του είναι ολοένα και πιο δυνατές αλλά οι κινήσεις του γίνονται σπανιότερες εξαιτίας της έλλειψης χώρου μέσα στη μήτρα.

Η θέση που έχει μέσα στη μήτρα (με το κεφάλι ή με τον ποπό) από την 32η εβδομάδα και έπειτα, δύσκολα αλλάζει αλλά τίποτα δεν αποκλείεται!

Αρχίζει να αναπτύσσει την αίσθηση της γεύσης ενώ τα μαλλιά του και τα νύχια των ποδιών του συνεχίζουν να μακραίνουν. Όταν είναι ξύπνιο, κάνει κινήσεις όπως ένα νεογέννητο. Πιπιλάει τον αντίχειρα του και πιάνει τα πόδια του!

Στη μαμά:

Η κύστη σας πιέζεται περισσότερο και η συχνοουρία γίνεται εντονότερη. Ενδέχεται να αισθάνεστε δυσφορία και δυσκολία στην αναπνοή.

Ενδέχεται να έχετε συσπάσεις στη μήτρα σας, οι οποίες διαρκούν περίπου λίγα δευτερόλεπτα και σκοπό έχουν να προετοιμάσουν τη μήτρα για τον επερχόμενο τοκετό.

36η – 40η εβδομάδα

Στο έμβρυο:

Το αμνιακό υγρό σιγά σιγά γίνεται λιγότερο και οι κινήσεις του μωρού σας αραιώνουν ενώ έχει ήδη εγκατασταθεί στη λεκάνη σας ("έχει πάρει θέση"). Η διαδικασία αυτή ονομάζεται εμπέδωση και η νέα του θέση δεν το εμποδίζει από το να χτυπάει και να κλωτσάει.

Τα περισσότερα από τα συστήματα του είναι σχεδόν εξοπλισμένα για τη ζωή έξω από τη μήτρα. Το μέσο έμβρυο αυτής της ηλικίας εξακολουθεί να παίρνει βάρος με ρυθμό 250 γραμμαρίων την εβδομάδα περίπου.

Τα μωρά ανάμεσα από 37η έως την 42η εβδομάδα θεωρούνται τελειόμηνα. Σε ελάχιστες περιπτώσεις τα μωρά γεννιούνται στην υπολογισμένη ημερομηνία τοκετού. Οι μισές σχεδόν κυήσεις ξεπερνούν το όριο των 40 εβδομάδων.

Στη μαμά:

Συνεχίστε τους περίπατους φορώντας όσο πιο άνετα ρούχα και παπούτσια μπορείτε για να νιώθετε πιο άνετα. Φροντίστε να συνεχίσετε να τρέφεστε σωστά και να πίνετε αρκετό νερό ενώ οι ελεύθερες σεξουαλικές επαφές αποτελούν ένα φυσικό τρόπο για τη ρήξη των εμβρυικών υμένων και την έναρξη του τοκετού.

Η ώρα να γεννήσετε φτάνει!